Οι αυτόματες μηχανές χάνονται μέσα στον αρχαίο ελληνικό μύθο. Η ποιητική φαντασία όχι μόνο πλάθει αλλά και οραματίζεται, προβλέπει, επινοεί μηχανές αυτοκίνητες, όπως τους αυτόματους τρίποδες του Ηφαίστου στην Ομηρική Ιλιάδα ή τα αυτόματα πλοία των Φαιάκων στην Οδύσσεια. Ο μυθικός ανθρωπομορφισμός, η ποιητική δηλαδή πρόθεση να αποκτήσει η φύση ανθρώπινη μορφή και ψυχή, επηρεάζει και την ελληνική σκέψη.
Πανάρχαιο τεχνικό όραμα, που σταδιακά εξελίσσεται σε έμπρακτη τεχνική επιδίωξη, είναι η κατασκευή αυτοκινούμενων, όμοιων με ζωντανά όντα, σαν τις χρυσές θεραπαινίδες του Ηφαίστου ή σαν τον μπρούντζινο γίγαντα Τάλω.
Η τεχνική σκέψη πραγματοποίησε στην ιστορική της εξέλιξη τρία μεγάλα άλματα.
Το πρώτο αφορά την εφεύρεση των εργαλείων, που επεκτείνουν τη δύναμη, τις ικανότητες, την εμβέλεια του ανθρώπου, όπως το ρόπαλο, το ακόντιο και το δρεπάνι.
Το δεύτερο άλμα αφορά την επινόηση των μηχανών που λειτουργούν με εξωτερική ενέργεια, όπως το τόξο, η άμαξα, το πλοίο, οι σύνθετες πολεμικές μηχανές.
Το τρίτο άλμα αφορά τις αυτοκίνητες μηχανές, τα αυτόματα που κινούνται μόνα τους με εσωτερική ενέργεια, ψυχή κατά τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, όπως το περιστέρι του Αρχύτα τον 5ο αιώνα π.Χ., οι αυτόματοι καθρέπτες του Φίλωνα τον 3ο αιώνα π.Χ. και τα αυτόματα θέατρα του Ήρωνα τον 1ο αιώνα π.Χ.
Τα αυτόματα βρίσκονται στο τελευταίο σκαλοπάτι της τεχνολογικής πυραμίδας, αποτελούν την τεχνολογία αιχμής κάθε εποχής και μελετώνται, συστηματοποιούνται, κατατάσσονται, βελτιώνονται, υλοποιούνται και ανανεώνονται στα ελληνιστικά χρόνια, από μια σχολή μηχανικών, τον Φίλωνα τον Βυζάντιο, τον Κτησίβιο και τον Ήρωνα, που διέθεταν τον βιβλιογραφικό πλούτο της αλεξανδρινής βιβλιοθήκης, την όρεξη να αξιοποιήσουν, να βάλουν σε τάξη και να εφαρμόσουν σε ειρηνικές περιόδους τις εμπειρίες των πλούσιων μεσογειακών πολιτισμών και την πρόθεση να δημιουργήσουν τεχνολογίες.
Αυτόματες πύλες ναού
Γενική εισαγωγήΚατασκευή ενός ναού ώστε με την έναρξη της θυσίας και το άναμμα της φλόγας να ανοίγουν αυτόματα οι πύλες οι οποίες κλείνουν αυτόματα με το τέλος της θυσίας και το σβήσιμο της φλόγας.
Περιγραφή - μορφολογία
Με το άναμμα της φλόγας θερμός αέρας διοχετεύεται από τον σωλήνα ξη στη σφαίρα και πιέζει την ελεύθερη επιφάνεια του νερού το οποίο βρίσκει διέξοδο, μέσα από τον σωλήνα κλμ, στο δοχείο ν. Η αύξηση του βάρους του δοχείου δημιουργεί κίνηση προς τα κάτω. Έτσι η αλυσίδα ανάρτησης του δοχείου ξετυλίγεται από τους δύο κατακόρυφους στύλους οι οποίοι με την περιστροφή τους ανοίγουν τις πύλες του ναού. Το σβήσιμο του βωμού συνεπάγεται πτώση της θερμοκρασίας του αέρα στο κλειστό σύστημα σφαίρα-δοχείο, με αποτέλεσμα ο αέρας να συσταλθεί και να δημιουργήσει υποπίεση στη σφαίρα με αποτέλεσμα την αναρρόφηση του νερού από το δοχείο και την απώλεια του βάρους του. Έτσι το αντίβαρο στην πλευρά αβ δημιουργεί την αντίστροφη περιστροφή στους κατακόρυφους στύλους και το κλείσιμο της πύλης του βωμού.
Αυτόματος κερματοδέκτης
Περιγραφή - μορφολογία
Σε μερικά αγγεία όταν ρίχνουμε ένα πεντάδραχμο νόμισμα, τότε το νερό ρέει απ' αυτά για αγιασμό. Το νόμισμα έπεφτε εδώ πάνω σε έναν ζυγό, που μετακινούμενος άνοιγε μία βαλβίδα και έρεε λίγο νερό.
Αυτόματος Οινοχόος
Πρόκειται για ένα είδος αυτόματου οινοχόου που δίνει κρασί (οίνος + νερό) στη σταθερή αναλογία την οποία έχει προεπιλέξει ο κατασκευαστής. Ο λόγος οίνος προς νερό είναι ίσος με το λόγο των βάσεων των δοχείων αβ και γδ. Όσο νερό ρίξουμε στο δοχείο αβ που είναι άδειο, τόσο κρασί θα πάρουμε από το στόμιο χ όταν ανοίξουμε τον κρουνό φ.
Αυτορυθμιζόμενο λυχνάρι Ήρων
Το λυχνάρι τροφοδοτείται αρχικά με λάδι, όσο όμως το λάδι καίγεται και χαμηλώνει η στάθμη του, ένας μικρός πλωτήρας μετακινείται προς τα κάτω, συμπαρασύρει έναν τροχό και αυτός με τη σειρά του μετακινεί ένα σύρμα γύρω από το οποίο είναι τυλιγμένο το φυτίλι. Κατεβαίνοντας με αυτό τον τρόπο η στάθμη του λαδιού ανεβαίνει το φυτίλι.
Πουλιά που κελαηδούν
Περιγραφή - μορφολογίαΦίλων, Πνευματικά κεφάλαιο 60. Παραγωγή ήχου πουλιού όταν νερό εισέρχεται σε ένα στεγανό δοχείο και ο συμπιεσμένος αέρας του δοχείου διοχετεύεται σε μια σφυρίχτρα (σύριγγα).
Φίλων, Πνευματικά κεφάλαιο 61. Επίσης, μηχανισμός ο οποίος εξασφαλίζει το διαρκές κελάηδισμα των πουλιών και την περιοδική διακοπή της ροής του νερού με μια περιστρεφόμενη κουκουβάγια.
Ήρων, Πνευματικά Α16. Ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί αυτόματα, δηλ. η ροή του νερού προκαλεί από μόνη της το περιοδικό κελάηδισμα των πουλιών και την περιστροφή της κουκουβάγιας.
Έλεγχος στάθμης υγρού με μηχανική βαλβίδα κατά Ήρωνα
Πρόκειται για ένα κλειστό σύστημα ελέγχου. Η ανάδραση πραγματοποιείται μέσω του πλωτήρα και ο έλεγχος μέσω του μηχανικού ζυγού και της βαλβίδας
Περιγραφή - μορφολογία
Από το στόμιο ενός αγγείου ένα ποτήρι γεμίζει κρασί. Κι όσο κρασί πάρει κανείς από το ποτήρι, τόσο θα ρεύσει σ'αυτό από το στόμιο του αγγείου… Όταν τα αγγεία Π και ΣΤ είναι κενά, ο πλωτήρας Ρ ακουμπά στον πυθμένα του αγγείου ΣΤ και το στόμιο ΓΔ μένει ανοιχτό. Το κρασί ρέει απ'αυτό και στα δύο δοχεία ΣΤ και Π, οπότε ανυψώνεται ο πλωτήρας και κλείνει το στόμιο, μέχρις ότου πάλι αφαιρέσουμε κρασί από το ποτήρι.
Χρήση
Κλειστό σύστημα ελέγχου στάθμης υγρού με μηχανική βαλβίδα. Η ανάδραση υλοποιείται μέσω του πλωτήρα και ο έλεγχος μέσω του μηχανικού ζυγού και της βαλβίδας.
Συσκευή Οινοχοήας Ήρων
Περιγραφή - μορφολογία
Το δοχείο είναι γεμάτο με οίνο, ο οποίος ρέει από τον κρουνό ε. Όταν όμως στο δοχείο ρίξουμε νερό, τότε ο οίνος σταματά να ρέει, ενώ το νερό ρέει από τους κρουνούς θ και μ μέχρι να χυθεί όλο οπότε ο κρουνός ε αρχίζει να ξαναδίνει οίνον. Έτσι αν κάποιος θελήσει να νοθεύσει τον οίνον αποτυγχάνει.
Αυτόματη ογκομέτρηση στην παροχή κρασιού
Το δοχείο αβ είναι γεμάτο κρασί. Το άνοιγμα του κρουνού δίνει τόσες μονάδες κρασί όσες δείχνει το σημείο στο οποίο έχει τοποθετηθεί ο δείκτης φ πάνω στο βραχίονα σρ.
Πηγή: [tmth.edu.gr]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου