Αιθέρια Έλαια: η Ψυχή των Φυτών

Τα αιθέρια είναι μίγμα πολλών χημικών ενώσεων που σε μερικές περιπτώσεις αριθμούν εκατοντάδες. Η χημική τους σύσταση είναι εξαιρετικά σύνθετη. Η δε ανεύρεση όλων των συστατικών ενός αιθέριου ελαίου παρά τις σύγχρονες αναλυτικές μεθόδους που διαθέτουμε είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολη.. Η ποικιλία που παρουσιάζουν είναι μεγάλη.




Τα χημικά συστατικά που περιέχουν είναι αλκοόλες, αλδεύσες, εστέρες, κετόνες και φαινόλες δηλ γενικά οργανικές ουσίες μικρού μοριακού βάρους (μικρός χημικός τύπος), και αυτός είναι ένας απ'τους λόγους που διαπερνούν εύκολα το δέρμα. Έτσι όπως έχουμε ήδη πει φθάνουν στο κυκλοφορικό σύστημα μέσω του δέρματος αλλά και λόγω της μεγάλης πτητικότητάς τους μέσω της οσμής γρήγορα και στα εγκεφαλικά κέντρα, όπου επηρεάζουν την έκκριση των ορμονών και των νευροδιαβιβαστών και κατ'επέκταση επηρεάζουν και τον ψυχισμό μας. Πάντα όμως με ευεργετικό τρόπο και όπως εμείς διαλέγουμε ή έχουμε ανάγκη .

Τα αιθέρια έλαια εξάγονται αποκλειστικά από φυτά, συνήθως με απόσταξη με υδρατμούς. Κάθε φυτό ή βότανο ή δέντρο παράγει το δικό του αιθέριο έλαιο. Είναι δε αυτό που δίνει το χαρακτηριστικό άρωμα του συγκεκριμένου φυτού. Το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του αιθέριου ελαίου ποικίλλει και μπορεί να είναι τα άνθη, τα φύλλα, τα κλωνάρια, οι καρποί, η ρίζα, το ρετσίνι, ο φλοιός ή και συνδυασμός κάποιων απ'αυτά. Πολλά από τα αιθέρια έλαια είναι ισχυρά δηλητήρια και δε χρησιμοποιούνται στην Αρωματοθεραπεία.

Τα αιθέρια έλαια είναι η πεμπτουσία του φυτού η «ζωτική δύναμη», η «ψυχή» που υπάρχει σε κάθε ζωντανό οργανισμό και τον διακρίνει από τα άψυχα αντικείμενα.

Για να διατηρούν τις καλλυντικές και θεραπευτικές τους ιδιότητες, πρέπει να είναι 100% καθαρά, ανόθευτα και τα φυτά από τα οποία λαμβάνονται να έχουν καλλιεργηθεί στις ιδανικότερες συνθήκες. Συνήθως νοθεύονται είτε λόγω της υψηλής τιμής που έχουν, είτε λόγω της μεγάλης ζήτησης που δε μπορεί να καλυφθεί από τη παραγωγή. Η νοθεία τους γίνεται με αιθέρια έλαια χαμηλότερης τιμής ή με ουσίες που είναι συστατικά του αιθέριου ελαίου σε συνθετική μορφή ή με ξένες ουσίες που δεν έχουν καμία σχέση με το συγκεκριμένο αιθέριο έλαιο. Ο οργανισμός αναγνωρίζει τις προσμίξεις αυτές όπως αναγνωρίζει τα μικρόβια και προκαλούνται έτσι αλλεργικές αντιδράσεις και άλλες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Αντιθέτως στα απολύτως καθαρά ο οργανισμός τα αναγνωρίζει ως οικεία χρησιμοποιεί όσες ουσίες το χρειάζονται από αυτά και τις υπόλοιπες τις αποβάλλει.

Η χρήση λιπασμάτων και εντομοκτόνων δημιουργεί προβλήματα, γιατί είναι σχεδον σίγουρο ότι αυτά θα περάσουν και στο αιθέριο έλαιο του κάθε φυτού. Το είδος ακόμα του εδάφους, καθώς και η γεωγραφική θέση είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντες για τη ποιότητα των αιθέριων ελαίων. Για παράδειγμα, καλλιέργεια λεβάντας σε εδάφη βραχώδη, στεγνά και σε υψόμετρο δίνει αιθέριο έλαιο μεγαλύτερης θεραπευτικής ικανότητας από καλλιέργειες σε εδάφη πλούσια, υγρά και χαμηλού υψομέτρου. Ο χρόνος συγκομιδής (εποχή, μήνας ακόμα και ώρα της ημέρας), είναι επίσης σημαντικός παράγοντας όχι μόνο για τη συγκέντρωση του φυτού σε αιθέρια έλαια αλλά και για τη χημική τους σύσταση. Το γένος του φυτού επίσης έχει τεράστια σημασία. Το θυμάρι για παράδειγμα, έχει πολλά γένη, από τα οποία ένα μόνο δίνει αιθέριο έλαιο που έχει σαν βασικό συστατικό την καρβακρόλη που είναι και το πιο ισχυρό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το αιθέριο έλαιο του γαριφάλου το οποίο κυκλοφορεί στο εμπόριο με συγκεντρώσεις του δραστικού συστατικού του-ευγενόλη- από 10 έως 80%.

Η τιμή των απολύτως καθαρών αιθέριων ελαίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για τη παραγωγή ενός κιλού αιθέριου ελαίου λεμονιού, απαιτούνται 3000 λεμόνια και για ένα κιλό αιθέριο έλαιο λεβάντας απαιτούνται περίπου 50 κιλά άνθη.
Τα αιθέρια έλαια έχουν συνεργική δράση και γι'αυτό το λόγο πολλές φορές χρησιμοποιούμε μίγματα αιθέριων ελαίων.

Πηγές:[ixorcosmos.gr, constantinosnicolaidis.blogspot.com]